[ Pobierz całość w formacie PDF ]
matka posiada rolę niezastąpioną.
Obok płacy wchodzą tutaj w grę jeszcze różne świadczenia społeczne, mające na celu zabezpieczenie ży-
cia i zdrowia pracowników, a także ich rodziny. Wydatki związane z koniecznością leczenia, zwłaszcza w razie
wypadku przy pracy, domagają się tego, aby pracownik miał ułatwiony kontakt z ośrodkami pomocy lekarskiej
i to, o ile możności, kontakt tani, a nawet bezpłatny. Inną dziedziną świadczeo jest ta, która wiąże się z prawem
do wypoczynku przede wszystkim chodzi tutaj o regularny wypoczynek tygodniowy, obejmujący przynajmniej
niedzielę, a prócz tego o dłuższy wypoczynek, czyli tak zwany urlop raz w roku, ewentualnie kilka razy w roku
przez krótsze okresy. Wreszcie chodzi również o prawo do emerytury, zabezpieczenia na starośd i w razie wy-
padków związanych z rodzajem wykonywanej pracy. W obrębie tych głównych uprawnieo rozbudowuje się cały
system uprawnieo szczegółowych, które wraz z wynagrodzeniem za pracę stanowią o prawidłowym układaniu
się stosunków pomiędzy pracownikiem a pracodawcą. Trzeba pamiętad, że do tych uprawnieo należy także i to,
aby miejsce pracy i procesy produkcji nie szkodziły zdrowiu fizycznemu pracowników i nie naruszały ich zdrowia
moralnego.
Znaczenie związków zawodowych
20. Na gruncie tych wszystkich uprawnieo, wraz z potrzebą ich zabezpieczenia ze strony samych ludzi
pracy, wyrasta potrzeba jeszcze jednego uprawnienia. Jest to mianowicie uprawnienie do zrzeszania się, czyli do
tworzenia stowarzyszeo lub związków mających na celu obronę żywotnych interesów ludzi zatrudnionych w róż-
nych zawodach. Stąd też związki te noszą nazwę związków zawodowych lub syndykatów. %7ływotne interesy ludzi
pracy są do pewnego stopnia wspólne dla wszystkich, równocześnie jednak każdy rodzaj pracy, każdy zawód,
posiada właściwą sobie specyfikę, która w tych organizacjach winna znalezd swe szczegółowe odzwierciedlenie.
Związki zawodowe znajdują swe odpowiedniki poniekąd już w średniowiecznych cechach rzemieślni-
czych o tyle, że organizacje te łączyły z sobą ludzi przynależących do tego samego zawodu, a więc na zasadzie
wykonywanej pracy. Równocześnie jednak zachodzi różnica pomiędzy cechami a związkami zawodowymi w tym
zasadniczym punkcie, że nowożytne związki zawodowe wyrosły na podstawie walki pracowników, świata pracy,
a przede wszystkim robotników przemysłowych o ich słuszne uprawnienia w stosunku do posiadaczy środków
produkcji. Zadaniem ich w związku z tym pozostaje obrona bytowych interesów ludzi pracy we wszystkich dzie-
dzinach, w których dochodzą do głosu uprawnienia tych ostatnich. Doświadczenie historyczne poucza, że organi-
zacje tego typu są nieodzownym składnikiem życia społecznego, zwłaszcza w nowoczesnych społeczeostwach
uprzemysłowionych. Nie znaczy to oczywiście, że tylko pracownicy przemysłu tworzą tego rodzaju związki. Służą
one zabezpieczeniu analogicznych uprawnieo dla przedstawicieli każdego zawodu. Istnieją więc związki rolników
i pracowników umysłowych. Istnieją także związki pracodawców. Wszystkie, jak już wspomniano, dzielą się jesz-
cze na dalsze grupy i podgrupy wedle szczegółowej specjalizacji zawodowej.
Katolicka nauka społeczna nie uważa, ażeby związki zawodowe stanowiły li tylko odzwierciedlenie kla-
sowej struktury społeczeostwa i były wykładnikiem nieuchronnie rządzącej życiem społecznym walki klas.
Owszem, są one wykładnikiem walki o sprawiedliwośd społeczną, o słuszne uprawnienia ludzi pracy wedle po-
szczególnych zawodów. Jednakże walka ta winna byd traktowana jako normalne staranie o właściwe dobro: w
tym wypadku o dobro odpowiadające potrzebom i zasługom ludzi zrzeszonych wedle zawodów nie jest to
natomiast walka przeciwko innym. Jeśli w sprawach spornych przybiera również i taki charakter, to dzieje się
to z uwagi na dobro społecznej sprawiedliwości, a nie dla walki albo też dla wyeliminowania przeciwnika. Praca
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
